Ahmet AKIN – Yeminli Mali Müşavir

     Bugüne kadar hesap uzmanı, maliye müfettişi, gelirler kontrolörü ve vergi denetmeni adı altında görev yapan vergi denetim birimleri, 10/Temmuz/2011 tarihinde yürürlüğe giren kanun hükmündeki kararname ile tek çatı altında birleştirilmiştir. Bundan böyle, hesap uzmanı, maliye müfettişi, gelirler kontrolörü ve vergi denetmeni ünvanları kullanılmayacaktır. “Vergi Müfettişi” ünvanı kullanılacaktır. En azından, hangi kökendensin sorusu ortadan kalkacaktır.

     Yeni kararname ile “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı” oluşturulmuş olup, bu işin tek patronu Maliye Bakanı olacaktır.

     Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, doğrudan Bakana bağlı olarak Başkan, Başkan Yardımcıları, Grup Başkanları ve Vergi Müfettişleri (Vergi Başmüfettişi, Vergi Müfettişi ve Vergi Müfettiş Yardımcısı)’nden oluşmaktadır.

     Kurula verilen görevlerin yerine getirilmesinde, uzmanlaşma ve işbölümünün sağlanması amacıyla uygun görülen yerlerde Bakan onayı ile doğrudan Başkanlığa bağlı olmak üzere aşağıdaki grup başkanlıkları kurulabilecektir:

    a) Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı,

    b) Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı,

    c) Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı,

    ç) Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı.

     Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:

    a) Vergi Usul Kanunu ve diğer gelir kanunları kapsamında vergi incelemeleri yapmak.

     b) Her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturulacak Risk Analiz Sistemi üzerinden mükelleflerin faaliyetlerini gruplar ve sektörler itibarıyla analiz etmek, mukayeseler yapmak ve bu suretle risk alanlarını tespit etmek.

    c) Vergi yükümlülüklerine ilişkin ihbar ve şikayetleri değerlendirmek.

    ç) Vergi incelemelerinde Gelir İdaresi Başkanlığı ile gerekli eşgüdümü ve işbirliğini sağlamak.

    d) İnceleme ve denetim sonuçlarını izlemek, değerlendirmek ve istatistikler oluşturmak.

    e) Vergi inceleme ve denetimleri ile raporlamaya ilişkin standart, ilke, yöntem ve teknikleri geliştirmek, inceleme ve denetim rehberleri hazırlamak, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların uyacakları etik kuralları belirlemek.

     f) Vergi Müfettişlerinin mesleki yeterlik ve yetkinliklerinin sağlanması ve artırılması için gerekli çalışmaları yapmak, bu amaca katkı sağlamak üzere kalite güvence sistemini geliştirerek uygulamak.

     g) Performans değerlendirme sistemi oluşturmak ve Vergi Müfettişlerinin performansını bu sisteme göre değerlendirmek.

     ğ) Vergi kaçırma ve vergiden kaçınma alanındaki gelişmeler ile bunların ortaya çıkarılması ve önlenmesine yönelik yöntemler konusunda araştırmalar yapmak.

     h) Vergi mevzuatı ile ilgili görüş ve önerilerde bulunmak.

     ı) Bakan tarafından verilen teftiş, inceleme, denetim ve soruşturmaları yapmak.

     i) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

      Vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılacak tam ve sınırlı vergi incelemelerinin kapsamı, vergi incelemesine tabi tutulma bakımından birinci sınıf tüccarların yıllık iş hacimleri, aktif ve öz sermaye büyüklükleri esas alınarak gruplara ayrılması ve yapılacak bu gruplamaya bağlı olarak vergi incelemesine alınma bakımından asgari süreler getirilmesi ile bu hususlara dair diğer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecektir.

Vergi incelemesine yetkili olanlar, görevlerinden ayrıldıktan sonra üç yıl süreyle, görevden ayrılış tarihi itibarıyla son üç yıl içinde nezdinde inceleme yaptıkları mükellefler veya bu mükelleflerin veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kurumlarda herhangi bir görev veya iş alamayacaklardır. 01/Haziran/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında sözleşme düzenleyemeyeceklerdir. Bu yasağa uymayanlar hakkında 2/10/1981 tarihli ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun hükümleri uygulanacaktır.

     Başbakan’ın yıllardır yapmak istediği ancak Eski Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın sürekli ötelediği vergi denetim birimlerinin tek çatı altında toplanması kararı akıllı bir iş. Merak edilen “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı”nın tarafsızlığını ve bağımsızlığını nasıl koruyacağı. Bu nedenle, özerk bir yapıda kurulması daha isabetli olacaktı.