Ahmet AKIN – Yeminli Mali Müşavir

Dünya ekonomisindeki olağanüstü gelişmeler, krizler, fırsatlar, iflaslar, enerji savaşları, açlık ve işsizlik daha önceki yüzyıllarda da vardı ve bundan sonra da olmaya devam edecektir. Bir yanda günde bir dolara geçinmeye çalışan milyarlarca insan, diğer yandan dünyadaki servetin yüzde doksanını elinde tutan ve dünya ekonomisine yön veren mutlu bir azınlık.

Varlıklarını fakirlere, işsizlere, eğitim ve sağlık hizmetlerinden yoksun geniş halk kitlelerine borçlu olan zenginlerin insafına kalmış yeni dünya düzeninde, gelir dağılımındaki adaletsizlik acımasız bir şekilde fakirlerin aleyhine çalıştığı sürece, ekonominizi ne kadar büyütürseniz büyütün, sürdürülebilir insanca yaşama düzenini sağlayamazsınız.

Konuyu Türkiye ekonomisi açısından incelediğimizde, 2008 yılı itibariyle 742 milyar dolar olan ulusal gelirin, krizin etkisiyle sürekli gerilemesi ile kişi başı ulusal gelirin de on bin dolardan yaklaşık sekiz bin dolara düştüğünü görüyoruz. Bu sonuçlardan sonra, iyi ki kriz teğet geçmiş (!) diyoruz. Ya teğet geçmeseymiş. O zaman vay halimize.

Yetmiş sekiz milyon nüfusuyla dünyanın 18’nci büyük ekonomisi konumunda olan Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu son durum tüm önyargılardan uzak bir şekilde objektif ölçülere göre değerlendirilmelidir. Ne iktidarın söylediği gibi iyi durumdayız ne de muhalefetin söylediği gibi çok kötü durumdayız. Kesin olan bir şey var ki borçlanarak ekonominin çarklarını döndürmeye çalışıyoruz.

Borç verenlere dünya ortalamasının çok üzerinde faiz ödediğimiz için de rahatlıkla borçlanabiliyoruz. Elbette, hükümetler borçlanma yapacaktır. Burada önemli olan borçların geri ödenme kabiliyetinin sağlanabilmesidir.

 Yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmalarının yetersiz kalması ve teşvik politikalarındaki yetki karmaşası ve dağınıklık, teşvik politikalarının sonuçlarının ölçülebileceği bir mekanizmanın kurulamaması ve KOBİ’lerin işletme sermayesi sorunlarının çözülememesi, faiz oranlarının ve istihdam maliyetlerinin yüksekliği gibi faktörler ekonomik gelişmeyi olumsuz etkilemektedir. Türkiye katma değeri yüksek ürünler üretmek ve bu ürünleri ihraç etmek zorundadır. Dökme suyla değirmeni döndürmeye çalışmak zaman kaybından başka birşey değildir.

Kişi başı ulusal gelir sıralamasında 62’nci sırada bulunan Türkiye için bu sıra güzel bir sıra değildir. Gelir dağılımındaki adaletsizlik tüm kötülüklerin kaynağıdır. Bunun yanına bir de bölgesel gelişmişliklerdeki çarpık yapıyı eklerseniz, toplumun huzurlu olmasını beklemek güç olur. Devletin, sosyal yardımlar mekanizmasını bir sadaka kültürüne dönüştürerek kullanmaya çalışması da kabul edilebilecek bir durum değildir.  

İletişim ve bilgi çağını çok hızlı bir şekilde yaşadığımız son yıllarda, bu gelişmeye ayak uydurabilecek bir ekonomik yapının ortaya konulması önem kazanmaktadır. Ulaşım, lojistik, finans, üretim, eğitim, sağlık, çevre ve teknoloji altyapısı ile dünyadaki gelişmelere kolay adepte olabilecek bir organizasyonu sağlayan ülkelerin çok daha başarılı oldukları görülmektedir.