Ahmet Akın – Yeminli Mali Müşavir

Yurt dışından alınan komisyon, pazar araştırması ve danışmanlık gibi serbest meslek mahiyetindeki hizmetler için gelen faturalar, hizmetin yurt dışında verilmesi durumunda Katma Değer Vergisi’ne tabii olmadığı gibi vergi stopajına da tabii değildir. Elbette, bu faturaların ticari teamüllere uygun ve kabul edilebilir tutarlarda olması önemlidir.

Belge ve vergi düzeni olmayan Irak, Suriye ve İran gibi ülkelere ihracat yapan Türk firmaları ise bazı sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Örneğin, Bağdat’a yapmış olduğunuz bir ihracat için Bağdat’taki aracı bir firmaya komisyon ödediğinizi düşünecek olursak, şöyle bir yol izlemenizde yarar vardır. Öncelikle, firmanıza komisyon faturası düzenleyen firmanın Bağdat Ticaret Odası’na kayıtlı olduğunu gösteren bir belgenin alınması ya da fatura üzerine bu kaydın düşülmesi önemlidir. İki firma arasında bir komisyonluk sözleşmesinin düzenlenmesi aşikardır. Komisyon faturasının ödemesi ise Irak firmasının Türkiye’deki bir bankaya temsilcisi adına açılacak bir hesaba yapılabilir.

Hizmetin Türkiye’ye gelinerek verilmesi durumunda ve ödeme yapılan şirket Türkiye’nin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması akdettiği bir ülke mukimi ise, anlaşma koşulları dikkate alınarak stopaj yapılmayabilir. Stopaj yapılması durumunda, bu ödemelerin brüt tutarları üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi çerçevesinde BKK ile belirlenmiş oranlarda stopaj yapmaları ve ertesi ay muhtasar beyanname ile beyan etmeleri gerekmektedir. Bu gibi durumlarda sorumlu sıfatıyla KDV, stopaj yapılsın yapılması her koşulda uygulanacaktır. Ödemenin serbest bölgeden yapılıyor olması stopaj yükümlülüğünü kaldırmamaktadır.

Yurt dışından hizmet alınan şirket ilişkili şirketse transfer fiyatlaması hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Alınan hizmetin bedelinin piyasa fiyatlarına uygun olduğunu ispat edebilecek her çeşit belgenin saklanması ve piyasaya uygunluğunun araştırılması ve faydalanılan hizmetin varlığını ortaya koyacak dokümanların saklanması gerekmektedir.

Böyle işlemler neticesinde kayıt ile ödeme dönemi arasında oluşan kur farkları için ayrıca sorumlu sıfatıyla stopaj ve KDV beyan edilmeyecektir. Yurt dışından gelen alacaklandırma notu (credit not) veya borçlandırma notu (debit not) sizin borcunuzu azaltan ya da artıran ilave fatura anlamına gelen belgeler olarak kabul edilecektir. Ödeme yaptığınız taraf Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması yapılan bir ülke mukimi olduğunu iddia ve anlaşma şartlarından hareketle stopaj yapmayacaksanız, karşı taraftan ilgili vergi idaresinden alınmış bir mukimlik belgesi istenmelidir.

Ayrıca, yurt dışında yerleşik firmalar tarafından yabancı para birimi ile düzenlenen faturaların defter kayıtlarında gider olarak göstermeleri sırasında bu belgelerde yazılı bedellerin, belgenin düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek kayıtlara alınması gerekmektedir.

Ayrıca inceleme sırasında inceleme elemanınca lüzum görülmesi halinde, bu belgeleri tercüme ettirmek zorunda olacağınız tabiidir. Yurt dışından gelen fatura daha önce ithal edilen bir malla ilgili ve bu malın maliyetini artırıcı özellikte ise, ithalat sırasında beyan edilip edilmediği araştırılmalıdır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesinde dar mükellefiyete tâbi kurumların serbest meslek kazançları üzerinden, bu kazançları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır denilmektedir. (2009/4593 sayılı BKK kararı ile. Yürürlük: 03.02.2009)

ahmetakinmersin@gmail.com

www.ahmetakin.com.tr