Ahmet Akın – Yeminli Mali Müşavir

12 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6495 sayılı Kanunla finansal kiralamaya getirilen değişiklikler neticesinde “Sat ve Geri Kirala” işlemi beraberinde vergisel avantajlar getirerek daha geniş uygulama alanı bulmuş durumdadır.

Sözleşme tanımı yeniden yapılarak; kiralamaya konu olan malın bizzat kiracıdan temin edilmesi durumunda da kiralama işleminin ilgili Kanun kapsamında yapılan finansal kiralama işlemi sayılacağı netlik kazanmıştır.

Finansal Kiralama Kanunu’ndaki düzenleme sonrasında, geçtiğimiz yıl vergi mevzuatında yapılan değişiklikler ile sat ve geri kirala işlemi için vergisel avantajlar getirilmiştir.

Sat ve geri kirala işlemine ilişkin Vergi Mevzuatında yapılan düzenlemeleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

Kurumlar Vergisi İstisnası: 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin 1. paragrafındaki parantez içi hükmüne aşağıdaki ekleme yapılmıştır:

"Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktif te bulunma şartı aranmaz.”

Yapılan değişiklik ile;

Geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla Finansal Kiralama şirketlerine satılan taşınmazların satışından elde edilen kazanç %100 oranında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Bilindiği üzere, anılan Kanun maddesinde firmaların, en az iki tam yıl süre ile aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %75'lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilirken, sat – geri kirala işleminde satışa konu olan taşınmazın en az iki tam yıl aktifte bulunma şartı aranmamakta olup satıştan doğan kazancın tamamı kurumlar vergisinden istisna edileceği belirtilmiştir.

KVK Madde 5/1-e’de taşınmaz satışı ile ilgili yapılan düzenlemeler paralelinde, “istisna edilen kazançtan beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergilerin ziyaa uğramış sayılacağı” hükmü bu işlemler için de geçerlidir.

Ayrıca, ortaya çıkan satış kazancının satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında tutulması şartı sat – geri kirala işleminden elde edilen istisna kazanç için de geçerlidir.

Katma Değer Vergisi İstisnası: 3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 17. maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir:

"y) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri."

Yapılan değişiklik ile;
Finansal Kiralama şirketlerine geri kiralanmak üzere satılan taşınmazların satışı, bu taşınmazların geri satıcı kiralanması ve sözleşme süresi sonunda satıcıya tekrar devri KDV’den istisna edilmiştir.

Damga Vergisi İstisnası: 6361 sayılı Kanunun 37. maddesine göre;

"Finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır."

Buna göre finansal kiralama sözleşmesi kapsamında yapılan sat- geri kirala işlemleri nedeniyle düzenlenen kağıtlar da damga vergisinden ve harçtan istisna olacaktır.

Tapu Harcı: 6361 sayılı Kanunun 37. maddesine göre;

"Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır."

Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri gereği, işleme konu taşınmazın kiracı tarafından finansal kiralama şirketine ilk satışında binde 4,55 oranında harç ödenmesi gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi İstisnası: KV Kanunu’nun 5/1-e maddesi uyarınca, KV istisnanın uygulamasında;

• Taşınmazın bilançoda kayıtlı net defter değeri ile satış bedeli arasında oluşan satış kazancı ilgili dönem kazancına dahil edilmeli ve KV beyanında istisna kazanç olarak beyan edilmelidir. 

Harç İstisnası: Harç İstisnasının uygulanmasında;

Taşınmazın finansal kiralama şirketine ilk satışında binde 4,55 oranında tapu harcı ödenmesi gerekmekte olup ilgili tutar Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5′inci maddesinin 3′üncü fıkrasına göre ilgili dönem vergi matrahının tespitinde KKEG olarak dikkate alınmalıdır.

Yukarıda yer verilen Mevzuat düzenlemeleri ve yaptığımız açıklamalar ışığında, sat ve geri kirala işlemi özellikle Kurumlar Vergisi ve KDV yönünden avantajları beraberinde getirerek, aktifinde taşınmazı bulunan şirketler tarafından tercih edilebilecek bir finansman aracı olarak uygulama alanı bulmuş durumdadır.

Kaynak:Deloitte

ahmetakinmersin@gmail.com

www.ahmetakin.com.tr